FAUSTINO L. TABIOS: Agyaman iti Maited nga Opurtunidad

[nabulod ti ladawan a naaramat]

Nupay ubing idi napan iti Hawaii, nagbalin ketdi a karit kenkuana dagiti pannubok a naglabasanna. Kanayonna a gutgutigoten ken papigsaen ti pakinakem dagiti annakna nga agbasa tapno maawatda ti napintas nga edukasion para ti masakbayanda.

NAYANAK ni Faustino L. Tabios idi Pebrero 15, 1922 iti San Nicolas, Ilocos Norte. 

Kas met la ti arapaap dagiti kaaduan a sakada, kayatna ti mapan iti Hawaii tapno sapulenna ti napimpintas ken naim-imbag a gasatna ken masakbayan ti pamiliana. Opurtunidad ti nangiduron ken ni Faustino idi simmangpet ni Uncle-na Lorenzo Baguio a naggapu iti Hawaii, tawen 1920 ken nagtrabaho daytoy iti Waialua Sugar Plantation. Pinetisionanna ni Faustino tapno mapan met agtrabaho idiay Hawaii. Saan a nagkitakit ket inawatna a dagus ti awis ken opurtunidad.


Nagluas ti grupo ni Faustino manipud iti pantalan ti Salomague, Cabugao, Ilocos Sur. Nagluganda iti barko nga S.S. Maunawili idi Pebrero 28, 1946. Iti tawenna a beinte kuatro, imbatina ti naub-ubing nga asawana, ni Monica, ken ti agtawen laeng iti dua nga anakna, ni Erlinda. Para ken ni Faustino, nasaem a panawan ti pamilia ngem masapul nga agsakripisio tapno mailung-awna ida iti rigat ti panagbiag.


Tapno makaulida iti barko nga S.S. Maunawili, inaramatda ti tali a nangkalay-at nga immuli iti barko imbes nga immulida iti mausar a rampa. 

Ti S.S. Maunawili ket maysa a barko a pangyallatiw kadagiti dingnguen ken saan a nairanta a pagluganan ti tao. Segun ken ni Faustino, nababa ti bobeda ti barko ken masagid ti ulo ti maysa a tao no agtakder.


Dagiti nakaluganan ni Faustino a padana a sakada a nagturong iti Hawaii isu da: Gervacio Delos Santos, Angel Pascua, Cresencio Bagay, Narciso Ulep, Mauro Simpliciano, Calixto Ulep, Melchor Baguio, Rizal Baguio, Fermin Baguio, Luis Baguio, Panfilo Sanchez, Teodoro Tabios ken Ricardo Damo.


Apaman a nakasangladda iti Port Allen ti Kauai idi Marso 14, 1946, nagtalinaedda sadiay iti maysa a rabii ket kalpasanna, nagtuloyda a naglayag a nagturong iti Honolulu, Oahu. 

Idi Marso 15, naibaon ni Faustino idiay Waialua Sugar Plantation. Nagtrabaho agingga a bimtak ti welga idi Nobiembre 1946.


Gapu ti welga, nagturong ni Faustino idiay Honolulu ket nagtrabho iti shipyard. Karaman iti trabahona ti agikkat ti railroad tracks tapno adda sindadaan a pagnaan ti bus, agdalus iti pakigubat a barko, kdpy. Ngem daksanggasat ta naikkat iti pagtrabahoanna iti Honolulu Shipyard idi 1948. Ngem saan a napukawan ti namnama ni Faustino.


Kalpasan a naikkat iti nagtrabahoanna, nagturong daytoy idiay Lanai ket nakastrek iti trabaho, iti Dole Pineapple Company. Nagtrabaho pay a kas grass cutter ken agpuros ti pinya agingga idi tawen 1950. Para ken ni Faustino, narigat a trabaho ti agpuros iti pinya ta maibilagda iti bara ti init nga agmalmalem. Ken maysa pay, mabayadan laeng iti 75 cents ti tunggal aldaw. Dina naanusan.


Idi 1951, nagturong ni Faustino iti Maui. Nagtrabaho iti Pioneer Mill ti Lahaina. Grass cutter ken irrigator ti trabaho daytoy agingga a nagretiro idi 1985.


Nagindeg ni Faustino iti Wainee Village [Lahaina Pump] karaman pay dagiti sabsabali pay a sakada. Iti nasao a purok, narigat ti biag ngem maipamuspusanda no kasano a mabirokan ti ragsak nangruna no maangay ti Rizal Day. 

Iti daytoy a pasken, adu dagiti naragsak nga aktibidad kas ti ay-ayam, pasala ken no ania dita a mangparag-o ti kinaliday gaput' pannakayadayo iti pamilia. Agpartida iti baboy para ti pasken. Ket gapu ti daytoy, nagbalin a paset ti aktibidad ti agparti ti baboy ta ditoy a makita ken marikna ti nairut a pannakipagayam. 

Segun ken ni Faustino, tunggal kampo iti Maui ti mangrambak ti Rizal Day isuna laeng ta di agpapada ti petsa ken aldaw.


Ginundawayan ni Faustino ti naurnongna nga oras ti trabaho ket nagbakasion iti napaut idiay Filipinas. 

Idi 1955, naglugan iti barko nga S.S. President Wilson tapno makayawid iti ad-adu a "pasarabo" para iti pamiliana. Inaramid manen ni Faustino ti nagawid idi 1961.


Maysa kadagiti di malipatan ken karagsakan a pasamak iti biag ni Faustino ket idi napasangpetna ti pamiliana iti Hawaii, tawen 1967 [linuktan ngamin ti imigrasion para kadagiti resident aliens a mangpetision ti kaasitgan a pamilia tapno makipagnaed iti Estados Unidos].


Immuna a simmangpet ti kaingungotna ni Monica, dagiti annakna da Florendo, Melandrino, ken Margarita idi tawen 1967 ken nagnaedda iti Wainee Village [Lahaina Pump] agingga a narugian a binangon ti Sugar Plantation [AMFAC] ti baro a subdibision nga agpaay kadagiti trabahadorda. 

Di mabayag, simmaruno a simmangpet ni Erlinda ken ti pamiliana. Kalpasan ti sumagmamano a bulan, gimmatang ni Faustino iti lote ken balayna iti Kelawea Mauka Subdivision idi 1972.


Malagip ken nagyaman ni Florendo, ti anak a lalaki ni Faustino da Mr. & Mrs. Nemesio Corpuz, Mr. & Mrs. Arsenio Jacinto ken Mr. & Mrs. Alfredo Baraoidan gapu ti adu a tulong dagitoy idi simmangpetda iti Hawaii.




Naparaburan da Monica ken Faustino Tabios iti uppat nga annak:

Ti inauna, ni Erlinda, nayasawa ken ni Elpidio Delos Santos ti Lahaina. Nagretiron iti Lahaina Shores a nagtrabahoanna. Tallo ti annakda ken ni Elpidio.


Ni Florendo Tabios, Jr. ti maikadua. Nayasawa ken ni Alma Echalas. Nagturpos ni Florendo iti Maui Community College ken nagpapaay iti County of Maui, Police Department. 


Ti maikatlo isu ni Melandrino Tabios, nayasawa ken ni Myrna Tabios. Nagturpos iti Maui Community College ken nagtrabaho iti Maui Marriot Engineering Department. Maysa ti anakda.


Ni Margarita ti inaudi, nayasawa ken ni Robert Nelson. Nagturpos iti University of Hawaii- Manoa ken nagtrabaho iti J.C. Penny idiay Tacoma, Washington a pagnaedanda.



Kuna ni Faustino kadagiti kapatadana: "Agyaman ta naikkanka ti opurtunidad nga umay iti Hawaii para ti napimpintas a panagbiag. No nagbati ken binay-am a nataenganka idiay Filipinas, awan ngata ti masagrap a napintas a benepisio kas iti retirement income, Social Security ken Medical benefits." 

Ti balakadna kadagiti agtutubo: "Agbalin a nasayaat, mapan agbasa, ta ti kaadda ti edukasion ti mangted kenka ti napimpintas a pagtrabahoan."



Miembro ni Faustino iti United Sons and Daughters of Ilocano Region [USDIR]. Kas paset ti panagensayo, kaay-ayona ti magna, gardening, agmula iti natnateng kas ti paria, tarong, sibuyas, kdpy. Magustoanna pay ti agbuya ti Filipino Channel ken agdengngeg ti Filipino program iti radio.


Agyamyaman unay ni Florendo iti amana gapu ti ayat, kinapudno ken pinansial a suportana iti pamiliana bayat ti kaaddada iti Filipinas ta dina binay-an ida idi nagturong iti Hawaii. Nupay ubing idi napan iti Hawaii, nagbalin ketdi a karit kenkuana dagiti pannubok a naglabasanna. Kanayonna a gutgutigoten ken papigsaen ti pakinakem dagiti annakna nga agbasa tapno maawatda ti napintas nga edukasion para ti masakbayanda.



FAUSTINO L. TABIOS: AGYAMAN ITI MAITED NGA OPURTUNIDAD
Rudy Ram. Rumbaoa
Dagiti Koleksion a Daniw, Sarita, Kanta ken Dadduma Pay
wwwammuenpaydaytoysakada.blogspot.com