Nasursurona nga Impateg ken Inayat

[Nabulod laeng ti ladawan a naaramat iti salaysay. Maysa a buya dagiti Sakada a nagilugan kadagiti naputed nga unas iti trak]

 NASURSURONA NGA IMPATEG KEN INAYAT
ni Rudy Ram. Rumbaoa

KADUA ni Catalino Cachola dagiti dua a gayyemna, da Francisco Cabrera ken Mateo Pascua a nagpa-Hawaii idi 1931. Nagrubbuat dagiti tallo iti Puerto ti Salomague, Cabugao, Ilocos Sur.

Asino ni Catalino Cachola?
-Nayanak ni Catalino Cacho Cachola idi Marso 22, 1913, iti Dasay, Narvacan, Ilocos Sur.

Anak ti maysa a nanumo a mannalon ni Catalino. Sakbay a mangrugi iti panagraep wenno panagmula, idawdawat idi ti pamilia ni Catalino a tarabayen ken ipaay ti kaasi ti Dios kadakuada tapno adda napintas nga ibunga ken apitenda iti nagbannoganda.

Malagip ngamin a no dumteng ti kalamidad a kas iti natutudo a paniempo wenno bagyo, alisto a malayus, matinep ti danum wenno magabut dagiti raep a mulada; banag a mangparigat pay iti kasaad ti panagbiagda. Ket kas ken Catalino a nangato ti arapaapna, pinilina ti napan nakidaksanggasat iti Hawaii tapno maipaayanna ti pamilia a pinanawanna iti naranraniag a masakbayan.

Iti Kaadda ni Catalino iti Hawaii...
-Simmangpet ni Catalino a kaduana ti dua a gagayyemna iti teritorio ti Hawaii idi 1931 [saan pay idi a nagbalin nga estado ti Estados Unidos ti Hawaii agingga iti tawen 1959]. Iti kaunasan ti Hamakua Mill Company ti destino ni Catalino, iti Big Island. Kalpasan iti tallo a tawen ti trabaho, nayallatiw ni Catalino iti Kaiwiki Sugar Company, iti met la isla ti Big island. Nagtrabaho iti lima a tawen.

Saan unay a narikna ni Catalino ti rigat iti kaunasan iti umuna a tallo a tawen a kaaddana iti Big Island gapu ngata ta naundoren iti daytoy a klase ti trabaho. Ngem nariknana ti rigat no kanayon a natutudo iti isla, ta natutudo iti sumagmamano a lugar ti Big Island kadagidi a panawen a kaaddana sadiay. Kanayon pay idi nga estoriaen ni Catalino ken ni baketna ti rigat ti trabahona iti isla. Kunana, "naim-imbag pay a malipatan nga itugot ti balon a kanen ngem iti pannakalipat iti kapote a paglinong no sumalog iti trabaho..."

Idi tawen 1940, immalatiw ni Catalino iti kabangibang nga isla ti Big Island, ti Maui. Nagtrabaho iti Hawaiian Commercial and Sugar Company [HC & S].

Naibalay ni Catalino iti Camp 2 iti Spreckelsville. Nagtrabaho a kas cane cutter, mule man ken idi agangay, timmulong iti cane harvesting machine. Idi 1946, nagbalin a cultivation contractor. Nagretiro ni Catalino iti HC & S idi tawen 1975 iti trabahona a weed controller.

Nagserbi pay ni Catalino iti Maui Volunteers a kas private ti Company K, 3rd Batallion, 1st Regiment, Spreckelsville. Daytoy a serbisio iti nakagun-odanna iti Volunteer Service Ribbon idi Hulio 4, 1945. Ti Maui Volunteers ket forerunner ti Hawaii National Guard [HNG].

Taldiap: Ti Ayan-ayat da Catalino ken Veronica
-Gapu ta batsilier pay la ni Catalino idi, nagawid iti Filipinas idi 1970 tapno agbirok iti asawaenna. Naam-ammo ngarud ni Catalino ni Veronica Cadavis iti ili ti Dasay, Narvacan, Ilocos Sur, a nakayakanakn ken dimmakkelanna.

Dimmakkel ni Veronica iti Santa, Ilocos Sur- maysa a nalatak nga ili nga agab-abel kadagiti napipintas nga ules ken blanket wenno kumot, aglaglaga, ken agar-aramid ken agpanpanday kadagiti buneng a tagilako.

Saan pay unay nga am-ammo ni Catalino ni Veronica idi, dagiti laeng agsumbangir a partido ti nagpapatang ken nagplano iti panagkallaysa dagiti dua. Isuda pay nangurnos iti makuna a "danon." Gapu ta nataenganen bassit ni Catalino, arinkedkeden ni Veronica a makikallaysa iti baro. Ngem ti pagayatan dagiti dadakkelna ti nasurot.

Arigna a kasla angin a limmabas iti kaalisto ti bakasion ni Catalino. Iti Manila ti nagkasaran dagiti dua. Ngem sakbay ti kasar, dua a simbaan ti napananda tapno mapalubosanda nga agkallyasa. Saan a pinatgan ti padi iti immuna a simbaan a napananda. Idi ngamin saludsoden ti padi ken ni Veronica no pudno met la nga ay-ayatenna ni Catalino, kastoy ketdi ti insungbatna iti padi: "Nagtulnogak laeng iti pagayatan dagiti dadakkelko." Ket gapu iti dayta a sungbat ni Veronica, nagkedked ti padi kasaren ida.

Gapu ta napaayda, nagsapulda iti sabali a simbaan. Ket idi nakabirokda, awan ti adu a saludsod ti padi kada Catalino ken Veronica. Kinasar ngarud ti padi ida idi Disiembre 2, 1970. Kalpasan ti dua nga aldaw, nagsubli ni Catalino iti Hawaii.

Di nagbayag, simmaruno ni Veronica a nagpa-Hawaii idi Hunio 1971. Nagnaed dagiti agasawa iti 10th Increment iti Kahului, Maui.

Nagtrabaho ni Veronica iti Maui Pineapple Cannery a kas trimmer. Saan a nagbayag iti trabaho gapu ta masapu nga agtagibalay ken asikasuenna dagiti annakda ta ubbingda pay a mapanawan no mapan agtrabaho.

Nagsubli met laeng iti trabaho ni Veronica idi tawen 1974. Iti HC & S ti simrekanna a kas agmula, weed control ken agpasayak iti danum kadagiti mula. Napadasan pay ni Veronica iti nag-part-time job iti hotel ken iti Howard Nursery. Nagretiro iti trabaho idi 2006.

Iti biang ni Catalino, kaay-ayona iti agay-ayam ti Sakura, ag-gardening ken agluto. Ket no dadduma, mapusgan daytoy nga agbalin a chief chef kadagiti punsionan a pakaawisanna a kas iti Old Puunene Filipino Clubhouse. Paborito a lutoen ni catalino ti igado, adobo ken tempura.

Pimmusay ni Catalino idi Nobiembre 1999.

Iti pannakapukaw ni Veronica ken Catalino, riniknana unay. Impudno ni Veronica a nasursurona nga inayat ken impateg ni Catalino iti laksid a dakkel ti baet ti tawenda. Dina ketdi malipatan ti sao ti dadduma kenkuana, ken dina ammo no daytoy ket angawda laeng wenno saludsodda kenkuana a nagkuna, "Isu kadi ti tatangmo wenno lolo dagiti annakmo?" Ngem saan a dayta ti mangpugsati iti nairut a panagayatna ken Catalino. Dina inkankano dagitoy ta ammona nga apalda laeng kenkuana gapu iti kinaimbag nga asawa ken ama ni Catalino kadagiti annakda.

Dagiti Bunga...
-Tallo ti bunga ti ayan-ayatda Catalino ken Veronica:

Ni Joanna ti inauna, nayanak idi 1972. Agtrabaho iti Human Services Departmet ti Maui Memorial Medical Center. Maysa ti anakna, ni Sierra.

Ni Karen Caldito ti maikadua, nayanak idi 1973. Nayasawa ken Chad Caldito. Agtrabaho a kas ward clerk ti Maui Maemorial Medical Center. Tallo met ti annakda: da Jared, Jordan Kekino ken Lehiwa.

Inaudi ni Randall Cachola, nayanak idi 1980. Agtrabaho iti Joe's Upholstery ken maysa ti anakna, ni Kyler.

Kuna ni Veronica kadagiti kapatadana: "Agiinnayat, agserbi iti Dios iti amin a kapasidad ken tulongan dagiti makasapul iti tulong..." Kadagiti agtutubo kunana: "Inkayo iti eskuela ket agbasakayo a naimbag. Agsakdu iti kinasirib ta ti edukasion ti kakaisuna ken kapintasan a maawatyo a di matakaw ti sabali..."

Para ken Veronica, saan a tubeng iti kinabaketna no aktibidad iti simbaan ti pagsasaritaan. Mapan latta makipaset ta isu ti ragsakna kadagiti aktibidad ti Christ the King Church. Ken no dadduma, agserbi pay a kas Eucharistic Minister, wenno choir ken tumulong nga agdalus iti uneg ken ruar ti simbaan. Kameng oay iti maysa a prayer group- ta para ken Veronica, gagemna ti mangikasaba ti Naimbag a Damag.