ni Rudy Ram. Rumbaoa
[Para ken ni George, dakkel ti naitulong ti "longsleeve" shirt na iti pannakirelasionna ken ni Louisa. Daytoy ngamin a kawes nga insuotna idi damoda a nagam-ammo ken ni Louisa ti nangitunda kadakuada iti nadaeg nga altar...]
NARAPIS, ngem natayag a lalaki.
No iti langa ti pagsasaritaan, guapo. Langana pay laeng agingga ita- dayta ni George Pacubas. Maysa a Sakada.
Ngem asino daytoy George Pacubas?
Nayanak ni George idiay Brgy. Bulag, Bantay, Ilocos Sur idi Abril 23, 1923. Iti panagturongna idiay Hawaii, espesial ken nakalalagip nga aldaw para ken George. Narambakan ngamin ti panagkasangayna iti barko a nagluganna nga S.S. Maunawili idi 1946 bayat iti panagturongna idiay Maui, Hawaii, a nakaidestinoanna. Kadua ni George dagiti sabsabali pay a sakada a nagpirma iti kontrata ken agragut nga agtrabaho iti kataltalonan ti Hawaii.
Ket kas met kadagiti dadduma a sakada, maymaysa ti rason no apay a kayatda ti mapan idiay Hawaii- "naranraniag a masakbayan ken naim-imbag a gasat para kadagiti pampamiliada."
Maysa ni George kadagiti naruay nga inesponsoran ti Hawaiian Commercial & Sugar [HC & S] Company.
Baro a buya ti aglawlaw, baro a biag...
Simmanglad ti barko a nagluganan ni George ken dagiti dagiti sabsabali pay a sakada iti Kahului Harbor, Maui, idi Abril 29, 1946. Ket sakbay a napalubosanda a bimmaba iti barko, naited kadakuada ti bukodda a numero kas pammigbig ti kinataoda. Indulin ni George dayta a numero a naited kenkuana agingga a nagretiro iti trabaho.
Dagus a nangrugi idi ni George iti trabaho a kas aglammua [wenno cutting grasses], mule man [iturongna ti kabalio a nagkarga iti unas iti disso a pakaimulaanna], agbagkat ken agibunong kadagiti maimula nga unas, utility truck driver [agiwaras iti danum, dagiti kasapulan a supplies, kdpy.] kadagiti trabahador, mud truck driver [agala iti pitak manipud iti kiskisan sana ibelleng iti pagbasuraan], ken trash trailer driver nga addaan iti PUC. Trabahona amin dagitoy agingga a nagretiro iti serbisio idi tawen 1986.
Bayat ti panagtrabahona iti HC & S, nagyan ni George iti Kampo 10 ken Hospital Camp [masarakan daytoy iti Hansen Road iti Puunene]. Makaisem ni George a manglagip kadagiti kinabbalayna iti kampo a kas kada: Pedro Pacuba, Fernando Pacubas, ken Edward "Jose" Sales.
"Naragsak ti biag iti Kampo 10 ken Hospital Camp," linagip ni George. Narimat ken naslag dagiti mata ni George iti pananglagipna ti napalabasna iti kampo. Inyangawna pay a no mabalbalin, kayatna a sublian daydi a panawen.
Ti kampo kas maysa a komunidad para kadagiti Filipinos. Tinawen met idi a marambakan ti Rizal Day ken 4th of July. Adda pay pasala a naawagan iti "ribbon dance," a no sadino dagiti ti lallaki ti agalup, maipareha ken agbayad tapno maisala ti dayag a kursunadana.
Linagip pay ni George nga adda idi "social boxes," a dagiti lallaki ti agtitinnawar. No asino ti kangatoan ti tawar wenno bid, isu ti makaala iti dayta a kahon ken adda pay gundawayda a mangisala iti asino a balasang nga adda iti salunan. Naipalaon iti daytoy a "social boxes" ti nadumaduma a banag kas iti makan, aplayanses, ken no ania ditan a pangay-ayo kadagiti lallaki. Adu met ti maimbitaran a ka-Filipinoan a babbalasang iti daytoy a pasala.
Ket nagayat ni George ken ni Louisa...
Nangrugi ti relasion da George ken Louisa De Aquino idi yam-ammo ti Dios-ti-aluadna Mariano Patao [ama ni Linda Patao Cortez] ni George ken ni Louisa iti maysa a pasken. Nasinged nga aggayyem da Mr. Patao ken George. Nasinged met nga agpagayam ti balasang ni Mr. Patao- ni Linda ken Louisa. Agkakarruba dagitoy iti Waihe'e. Agpada met dagitoy a babbalasang a local born- nayanak ken dimmakkel iti Maui.
Iti maysa nga aldaw, idi tawen 1949, inimbitaran ni Linda ni Louisa nga atendaranda ti maysa a party. Naglugan da Linda ken Louisa iti puraw a Plymouth a karro ni George tapno itulnogna ida iti nasao a party a naangay iti Filipino Clubhouse iti Puunene. Nagguapo ketdin ti langa ni George iti kawesna a "longsleeve" shirt. Nupay nakakita idin ni Louisa iti kastoy a klase ti kawes, rinaemnna ti kinataraki ni George. Ket manipud idin, inawagan ni Louisa ni George iti "Longsleeve Filipino Guy." Banag met a saan a kinagura ni George dayta panangang-angaw ni Lousia kenkuana. Nangrugi ketdi ti pakasaritaan ti ayat ni George iti dayta a banag, a manipud idin, isu met ti nangrugian nga asideg ti rikna ti baro iti balasang. No adda wayada nga agtungtong, adu ken di maung-ungpot nga estoria iti napalpalabas a panagbiagda ti pagsaritaanda. Ket no dadduma, agdanggayda pay nga agkatawa.
Para ken ni George, dakkel ti naitulong ti "longsleeve" shirt na iti pannakirelasionna ken ni Louisa. Daytoy ngamin a kawes nga insuotna idi damoda a nagam-ammo ken ni Louisa ti nangitunda kadakuada iti nadaeg nga altar. Nagkallaysa ngarud da George ken Louisa idi Hunio 12, 1954, iti St. Anne's Church ti Waihe'e. Naangay ti padaya iti St. Anthony Clubhouse idiay Lower Waiehu Beach, Wailuku.
Pannakabangon ti Pamilia
Kalpasan ti kasar, nagnaed da George ken Louisa iti Hospital Camp iti dua a tawen. Kalpasanna, immakarda iti Spanish A Camp manipud tawen 1954 agingga iti 1960.
Umis-isem dagitoy nga agkaingungot iti pannakalagipda dagiti nariringgor a truck nga aglabas iti natapok idi a kalsada iti asideg ti pagtaenganda. Ket idi tawen 1960, immakarda iti Kahului. Ditoy a rinambakan da George ken Louisa ti panagretiroda iti trabaho.
Nakem ngata ti Dios ti nangitunda kada George ken Louisa iti yaakarda iti baro a disso nga ayanda. Saan nga impagarup dagitoy nga agkaingungot a ditoy gayam ti pakasarakanda ti kinaubing ken gayyem ni Louisa a ni Linda [Cortez]. Agkabatogda pay iti kalsada ken dua laeng a balay ti nagbabaetanda. Ket pudno, agpagayam ken agkarruba dagitoy iti tungpal biag!
Lima ti bunga ti naragsak a pamilia da George ken Louisa...
Ni Charise ti inauna. Nagturpos iti Maui Community College [MCC], ken agtrabaho iti County of Maui- maysa nga office clerk. Nayasawa ken ni Andrew Fuller, agtrabaho iti Johnson Brothers kas salesman. Agtrabaho pay iti Sack and Save. Dua ti annakda: da Ryan ken Jeremy.
Maikadua ni Kenneth. Nagturpos met iti MCC ken agtartrabaho kas Manager iti Local Motion Shop ti Kukui Mall, Maui. Nayasawa ken ni dati a Carlyn Apana, ken agtrabaho daytoy iti Coldwell Banker kas sekretaria. Uppat dagiti annakda: Jason, Ikaika, Corbin, ken Keely.
Ni Leona ti maikatlo. Nagturpos iti MCC ken agtrabaho iti 4 Star Mortgage. Nayasawa ken Duane Ah Yen, maysa a pintor. Da Kristi, Shauna ken Nervai dagiti annakda.
Maikapat ni George Jr. Kas met kadagiti kakabsatna a tallo, nagbasa ken nagturpos met iti MCC ken agtrabaho kas Correctional Officer. Nayasawa ken ni dati a June Facuri, agtrabaho iti State Farm Insurance. Tallo met dagiti annakda: Iris, Michael, Gannon ken Ramsey.
Ni Jason ti inaudi. Retirado iti Airforce. Agdama ita nga agtrabaho iti Terminix. Ni Berverly Versola ti kaayan-ayatna.
Ti pammagbaga ni George kadagiti agtutubo: "Respetaren ti pamilia. Agipakita iti napintas nga ugali. Mapan agbasa-- ta ti edukasion ti tulbek iti nasaysayaat ken naranraniag a masakbayan."
Kuna met ni George kadagiti kapatadanna: "Agkaykaysa, adda koma kappia. Awan ti agsisinuppiat. Taripatoen ti bagi, nangruna ti salun-at. Agwatwat ken aramiden dagiti banag a kabaelan nga aramiden ti bagi."
Magusgustoan ni George ti mangibus iti oras ken pambaranna metten ti agwatwat iti hardin da nga agasawa. Aktibo met ni Louisa kas miembro ti choir ti Christ the King Church. Tumulong pay nga agdalus ken agdekorar iti simbaan no adda waya ken tiempona. Aktibo pay da George ken Louisa iti Filipino Catholic Clubs ken tumultulong ti grupoda kadagiti maisayangkat a kombension ti Maui. Managpasiar pay dagitoy nga agasawa idiay Filipinas ken Las Vegas.
Ken ni George Pacubas: "Balligi ti pannakalukat ti dalan para iti naranraniag a masakbayan ti sumarsaruno a henerasion dagiti agtutubo..."
[Para ken ni George, dakkel ti naitulong ti "longsleeve" shirt na iti pannakirelasionna ken ni Louisa. Daytoy ngamin a kawes nga insuotna idi damoda a nagam-ammo ken ni Louisa ti nangitunda kadakuada iti nadaeg nga altar...]
NARAPIS, ngem natayag a lalaki.
No iti langa ti pagsasaritaan, guapo. Langana pay laeng agingga ita- dayta ni George Pacubas. Maysa a Sakada.
Ngem asino daytoy George Pacubas?
Nayanak ni George idiay Brgy. Bulag, Bantay, Ilocos Sur idi Abril 23, 1923. Iti panagturongna idiay Hawaii, espesial ken nakalalagip nga aldaw para ken George. Narambakan ngamin ti panagkasangayna iti barko a nagluganna nga S.S. Maunawili idi 1946 bayat iti panagturongna idiay Maui, Hawaii, a nakaidestinoanna. Kadua ni George dagiti sabsabali pay a sakada a nagpirma iti kontrata ken agragut nga agtrabaho iti kataltalonan ti Hawaii.
Ket kas met kadagiti dadduma a sakada, maymaysa ti rason no apay a kayatda ti mapan idiay Hawaii- "naranraniag a masakbayan ken naim-imbag a gasat para kadagiti pampamiliada."
Maysa ni George kadagiti naruay nga inesponsoran ti Hawaiian Commercial & Sugar [HC & S] Company.
Baro a buya ti aglawlaw, baro a biag...
Simmanglad ti barko a nagluganan ni George ken dagiti dagiti sabsabali pay a sakada iti Kahului Harbor, Maui, idi Abril 29, 1946. Ket sakbay a napalubosanda a bimmaba iti barko, naited kadakuada ti bukodda a numero kas pammigbig ti kinataoda. Indulin ni George dayta a numero a naited kenkuana agingga a nagretiro iti trabaho.
Dagus a nangrugi idi ni George iti trabaho a kas aglammua [wenno cutting grasses], mule man [iturongna ti kabalio a nagkarga iti unas iti disso a pakaimulaanna], agbagkat ken agibunong kadagiti maimula nga unas, utility truck driver [agiwaras iti danum, dagiti kasapulan a supplies, kdpy.] kadagiti trabahador, mud truck driver [agala iti pitak manipud iti kiskisan sana ibelleng iti pagbasuraan], ken trash trailer driver nga addaan iti PUC. Trabahona amin dagitoy agingga a nagretiro iti serbisio idi tawen 1986.
Bayat ti panagtrabahona iti HC & S, nagyan ni George iti Kampo 10 ken Hospital Camp [masarakan daytoy iti Hansen Road iti Puunene]. Makaisem ni George a manglagip kadagiti kinabbalayna iti kampo a kas kada: Pedro Pacuba, Fernando Pacubas, ken Edward "Jose" Sales.
"Naragsak ti biag iti Kampo 10 ken Hospital Camp," linagip ni George. Narimat ken naslag dagiti mata ni George iti pananglagipna ti napalabasna iti kampo. Inyangawna pay a no mabalbalin, kayatna a sublian daydi a panawen.
Ti kampo kas maysa a komunidad para kadagiti Filipinos. Tinawen met idi a marambakan ti Rizal Day ken 4th of July. Adda pay pasala a naawagan iti "ribbon dance," a no sadino dagiti ti lallaki ti agalup, maipareha ken agbayad tapno maisala ti dayag a kursunadana.
Linagip pay ni George nga adda idi "social boxes," a dagiti lallaki ti agtitinnawar. No asino ti kangatoan ti tawar wenno bid, isu ti makaala iti dayta a kahon ken adda pay gundawayda a mangisala iti asino a balasang nga adda iti salunan. Naipalaon iti daytoy a "social boxes" ti nadumaduma a banag kas iti makan, aplayanses, ken no ania ditan a pangay-ayo kadagiti lallaki. Adu met ti maimbitaran a ka-Filipinoan a babbalasang iti daytoy a pasala.
Ket nagayat ni George ken ni Louisa...
Nangrugi ti relasion da George ken Louisa De Aquino idi yam-ammo ti Dios-ti-aluadna Mariano Patao [ama ni Linda Patao Cortez] ni George ken ni Louisa iti maysa a pasken. Nasinged nga aggayyem da Mr. Patao ken George. Nasinged met nga agpagayam ti balasang ni Mr. Patao- ni Linda ken Louisa. Agkakarruba dagitoy iti Waihe'e. Agpada met dagitoy a babbalasang a local born- nayanak ken dimmakkel iti Maui.
Iti maysa nga aldaw, idi tawen 1949, inimbitaran ni Linda ni Louisa nga atendaranda ti maysa a party. Naglugan da Linda ken Louisa iti puraw a Plymouth a karro ni George tapno itulnogna ida iti nasao a party a naangay iti Filipino Clubhouse iti Puunene. Nagguapo ketdin ti langa ni George iti kawesna a "longsleeve" shirt. Nupay nakakita idin ni Louisa iti kastoy a klase ti kawes, rinaemnna ti kinataraki ni George. Ket manipud idin, inawagan ni Louisa ni George iti "Longsleeve Filipino Guy." Banag met a saan a kinagura ni George dayta panangang-angaw ni Lousia kenkuana. Nangrugi ketdi ti pakasaritaan ti ayat ni George iti dayta a banag, a manipud idin, isu met ti nangrugian nga asideg ti rikna ti baro iti balasang. No adda wayada nga agtungtong, adu ken di maung-ungpot nga estoria iti napalpalabas a panagbiagda ti pagsaritaanda. Ket no dadduma, agdanggayda pay nga agkatawa.
Para ken ni George, dakkel ti naitulong ti "longsleeve" shirt na iti pannakirelasionna ken ni Louisa. Daytoy ngamin a kawes nga insuotna idi damoda a nagam-ammo ken ni Louisa ti nangitunda kadakuada iti nadaeg nga altar. Nagkallaysa ngarud da George ken Louisa idi Hunio 12, 1954, iti St. Anne's Church ti Waihe'e. Naangay ti padaya iti St. Anthony Clubhouse idiay Lower Waiehu Beach, Wailuku.
Pannakabangon ti Pamilia
Kalpasan ti kasar, nagnaed da George ken Louisa iti Hospital Camp iti dua a tawen. Kalpasanna, immakarda iti Spanish A Camp manipud tawen 1954 agingga iti 1960.
Umis-isem dagitoy nga agkaingungot iti pannakalagipda dagiti nariringgor a truck nga aglabas iti natapok idi a kalsada iti asideg ti pagtaenganda. Ket idi tawen 1960, immakarda iti Kahului. Ditoy a rinambakan da George ken Louisa ti panagretiroda iti trabaho.
Nakem ngata ti Dios ti nangitunda kada George ken Louisa iti yaakarda iti baro a disso nga ayanda. Saan nga impagarup dagitoy nga agkaingungot a ditoy gayam ti pakasarakanda ti kinaubing ken gayyem ni Louisa a ni Linda [Cortez]. Agkabatogda pay iti kalsada ken dua laeng a balay ti nagbabaetanda. Ket pudno, agpagayam ken agkarruba dagitoy iti tungpal biag!
Lima ti bunga ti naragsak a pamilia da George ken Louisa...
Ni Charise ti inauna. Nagturpos iti Maui Community College [MCC], ken agtrabaho iti County of Maui- maysa nga office clerk. Nayasawa ken ni Andrew Fuller, agtrabaho iti Johnson Brothers kas salesman. Agtrabaho pay iti Sack and Save. Dua ti annakda: da Ryan ken Jeremy.
Maikadua ni Kenneth. Nagturpos met iti MCC ken agtartrabaho kas Manager iti Local Motion Shop ti Kukui Mall, Maui. Nayasawa ken ni dati a Carlyn Apana, ken agtrabaho daytoy iti Coldwell Banker kas sekretaria. Uppat dagiti annakda: Jason, Ikaika, Corbin, ken Keely.
Ni Leona ti maikatlo. Nagturpos iti MCC ken agtrabaho iti 4 Star Mortgage. Nayasawa ken Duane Ah Yen, maysa a pintor. Da Kristi, Shauna ken Nervai dagiti annakda.
Maikapat ni George Jr. Kas met kadagiti kakabsatna a tallo, nagbasa ken nagturpos met iti MCC ken agtrabaho kas Correctional Officer. Nayasawa ken ni dati a June Facuri, agtrabaho iti State Farm Insurance. Tallo met dagiti annakda: Iris, Michael, Gannon ken Ramsey.
Ni Jason ti inaudi. Retirado iti Airforce. Agdama ita nga agtrabaho iti Terminix. Ni Berverly Versola ti kaayan-ayatna.
Ti pammagbaga ni George kadagiti agtutubo: "Respetaren ti pamilia. Agipakita iti napintas nga ugali. Mapan agbasa-- ta ti edukasion ti tulbek iti nasaysayaat ken naranraniag a masakbayan."
Kuna met ni George kadagiti kapatadanna: "Agkaykaysa, adda koma kappia. Awan ti agsisinuppiat. Taripatoen ti bagi, nangruna ti salun-at. Agwatwat ken aramiden dagiti banag a kabaelan nga aramiden ti bagi."
Magusgustoan ni George ti mangibus iti oras ken pambaranna metten ti agwatwat iti hardin da nga agasawa. Aktibo met ni Louisa kas miembro ti choir ti Christ the King Church. Tumulong pay nga agdalus ken agdekorar iti simbaan no adda waya ken tiempona. Aktibo pay da George ken Louisa iti Filipino Catholic Clubs ken tumultulong ti grupoda kadagiti maisayangkat a kombension ti Maui. Managpasiar pay dagitoy nga agasawa idiay Filipinas ken Las Vegas.
Ken ni George Pacubas: "Balligi ti pannakalukat ti dalan para iti naranraniag a masakbayan ti sumarsaruno a henerasion dagiti agtutubo..."
No comments:
Post a Comment