Ne, Saan Laeng a Sakada Dagiti Immuna nga Ilocano, Nailian pay a Salaknib Dagitoy a Pinoy iti Hawaii

Dadduma Pay...

[Nabulod laeng ti ala a ladawan a naaramat iti artikulo manipud iti BigIsland.com]

ITI bassit a tianggi ti Paia iti Maui, natangig a naiparang iti Paia Plantation ti ladawan dagiti Filipino a mangipalagip ti nasuroken a sangagasut a tawen a kontribusionda iti Hawaii. Iti maysa kadagiti ladawan, naiparang ti grupo dagiti Filipino immigrants manipud iti Hamakuapoko ken Paia- natipontiponda iti Paia Gym, a daytoy ti mangipakita ken mangpaneknek ti kasuratan ti Maui's World War II Home Guard Unit. Boluntario ti panagtrabaho dagitoy a pinoy iti pannakasalaknib dagiti igid ti baybay ken kadagiti pantalan, kampo, ken kasta met nga agwanawan manipud iti nabangon a torre. Daytoy nga estoria ket ipalagipna a dagidi a tiempo ti gubat, pinaneknekan dagitoy a Filipino immigrants a kasapulan ti serbisio ken kontribusionda tapno masalakniban ti baro a pagilian a pagyananda manipud iti iraraut dagiti kabusor. Ket babaen ti pannuporta ti armada ti Estados Unidos, naikkanda ti gundaway nga agserbi.

Kadagiti 49 a Filipino iti ladawan, adun, no di pay ket kaaduanen kadakuada ti pimmusayen ngem ti kibannuar, kinatured ken patriotismo ket sibibiag iti panunot ken agingga ita, naipasa wenno tinawid dagiti kaputotanda ti nam-ay ken wayawaya a nagun-od dagiti umili ti America babaen ti nagapuanan dagitoy a pinoy- U.S. Citizen man wenno no saan.

Iti sabali a parang ti ladawan, naadaw daytoy iti selebrasion ti July 4th Independence Day a naangay idiay Paia Filipino Clubhouse. Kadagidi un-unana a tiempo, adda makuna a Filipino Clubhouses iti tunggal komunidad a dakkel ti bilang dagiti Filipino immigrants. Kadagitoy a pasilidad, maaramat ti clubhouses no adda dakkel a pasken, selebrasion, buniag, pagkasaran, minatayan, welcome gatherings para kadagiti sangsangpetna a kameng ti pamilia dagiti Filipino wenno bisita manipud idiay Filipinas. Agserbi pay dagitoy a clubhouses a para iti komunidad gapu iti sentimiento ken ti panagtultuloy a pannakapapigsa ti linnangen ken ti pannakaitag-ay ti kultura.

Babaen ti tulong da Mildred Cernal Baldovi ken Jean Cernal Kanae, karaman dagitoy nga agkabsat iti pannakaala ti ladawan, itudo ken inagananda ti sumagmamano kadagiti Filipinos a kinagrupoda. Isuda: Gloria Rivera Tenorio, Leonard Razo Asuncion, Rosita Barbosa Agcaoili, Laura Bulda Smith, Alfredo Domingo, Stanley Domingo, Artie Visaya, George Ribucan, Nicolas Bulda, Celedonio Babayan, Alipio Cernal ken Pedro Razo.

Iti di pay nabayag, inaprobaran ti U.S. Senate Veterans Affair Committee ti pannakaaramid ti linteg dagiti beterano a Filipinos iti Maikadua a Gubat ti Sangalubongan tapno maited kadakuada ti maitutop a benepisio ken ti health care services. 

Nupay agarup 200,000 ti bilang dagiti Filipino a nakirupak kadagiti kabusor idi WWII babaen ti pannakaitiponda iti U.S. Military forces, pinaglikudan ti Washington ti rumbeng a benepisio a magun-od koma dagiti beterano a Filipinos idin a naggibus ti gubat. Naipilan ti nasao a paglintegan iti Senado babaen ken ni Dios-ti-aluadna Sen. Daniel Inouye tapno maipasubli dagitoy a benepisio ken iti agdama, nagabanse ti linteg iti Senate floor para iti pannakangeg ti Veterans Benefits Enchancement Act of 2007.

Iti panangilawlawag ni Inouye, "Ti nasao a paglintegan ket maipatas ken addaan dignidad- nabagas dagiti nailanad ken addaan iti American values...kasta met a makoreher ti nagkurangan ti gobierno ti America kadagiti Filipino veterans iti nabayag nga inda panaguray.

Mapattapatta nga adda pay laeng nabatbati a 50,000, no di pay ket nakuranganen ti nasao a bilang a Filipino veterans ti WWII a nawaras iti sangalubongan, adda agarup 10,000 iti U.S. Mainland, idinto nga adda 2,000 iti Hawaii.

Iti sabali a bangir, dagiti sibibiag a beterano nga agnaeden iti America ti nagkammayet ken nagtinnulong iti pannakaiyobra ti paglintegan tapno maipalubos kadagiti annakda a saanen a dumalan pay iti immigration waiting lists ken al-alisto ti pannakaproseso dagiti papelesda.

Inesponsoran ni Sen. Daniel Akaka daytoy a paglintegan.

Ti pannakaipasa daytoy a paglintegan ket importante unay ta nairaman ti benepisio ditoy ti: [1] Maisubli ti full status kadagiti Filipino veterans ti WWII a nakapukaw dayta nga estado babaen ti Rescission Acts of 1946; [2] Mabayadan dagiti Filipino veterans a nagsagaba iti disability wenno ti kinaawan mabalbalin wenno aggravated by military service with service connected compensation at the full rate; maited daytoy, sadino man ita ti pagnaedanda. [3] Maipalubos kadagiti Filipino veterans ken dagiti nakalasat iti gubat nga agnaeden iti Estados Unidos nga umawat ti pension ken death pensions- maibayad kadakuada ti agpada a gatad, agpada a kondision kas kadagiti awaten ti U.S. veterans. [4] Itden ti kasapulan kadagiti Filipino veterans nga agnaed iti ruar ti Estados Unidos, maibayad kadakuada ti espesial a pension iti lower flat rate a saanen a kasapulan ti dokumentasion ti mapastrek [income], sanikua ken nagastos iti medikal.

Iti umuna a siglo a panagyan dagiti Filipino veterans iti pagilian ti America, insakripisio dagiti Filipino ti biagda tapno masalakniban panagwaywayas ti demokrasia, a kadagiti dadduma, ar-arapaapenda ti makapan iti U.S. Kunada, "lucky you live in America," residente nga addaan iti obligasion tapno aramaten ti kalintegan ti waya-waya para iti pagsayaatan ti amin ken ti responsibilidad a mangsalaknib ken mangipateg ti masakbayan tapno iti masangnguanan nga aldaw, agbalin a modelo iti sumaruno a sangagasut a tawen.*
.

.

.

.

NE, SAAN LAENG A SAKADA DAGITI IMMUNA NGA ILOKANO, NAILIAN PAY A SALAKNIB DAGITOY A PINOY ITI HAWAII
Rudy Ram. Rumbaoa

*Sakada Corner

wwwammuenpaydaytoysakada.blogspot.com