[Ala a ladawan da Maria ken Albino idi 1991] |
[Ladawan ni Albino Sambrano Prieto, Sr. idi damo a napan iti Hawaii idi Enero 1930. |
ALBINO SAMBRANO PRIETO, Sr.
Gaput' Nangato nga Arapaap daytoy San Nicolaneo, nakadanon iti
Hawaii
ni Rudy Ram. Rumbaoa
NAYANAK ni Albino Sambrano Prieto, Sr. idi Pebrero 10, 1910 iti
Barrio Tamorong, San Nicolas, Ilocos Norte. Maysa ni Albino
kadagiti naruay a Filipino a napan iti isla ti Hawaii idi 1930s,
ken maysa daytoy kadagiti maawagan iti "old-timers" wenno,
nagkauna a sakada a nakagteng iti isla ti paraiso a kunada. Ket
kas met dagiti dadduma nga Ilocano, nangato ti arapaap ni Albino
iti biag, situtured a nangtallikud ti ingungotenna a pamilia tapno
maisaganaanna ida iti naranraniag a masakbayan.
Segun ken ni Maria, kasimpungalan ni Albino, immuna a nagteng ni
lakayna ti Big Island of Hawaii idi 1930, bulan ti Enero.
Nagtrabaho daytoy iti Sugar Plantation ken matangdanan iti maysa a
doliar iti kada aldaw a panagbannogna iti kataltalonan. Kanayon
latta a nabasa ken natutudo ti paniempo iti Hilo. Gapu iti dayta,
nagdesision ni Albino nga umakar iti isla ti Oahu tapno sadiay nga
agtrabaho.
Idi tawen 1937, nagbaliw ti desision ni Albino ket immakar iti
Haliimaile, iti isla ti Maui ket ditoy a nakastrek iti trabaho,
iti Maui Pine Plantation. Nagtrabaho ditoy agingga a naturposna ti
panagretirona idi 1972 kas maysa a truck driver. Kas maysa a
batsilier wenno baro, nakipagnaed iti Dios-ti-aluadna a Sakada
Maximo Pagurigan, ta mailasin dagiti batsilier kadagiti naasawan a
lallaki ka dayta tiempo.
Nagdesision ni Albino a mapan agbakasion iti Filipinas idi 1953
tapno agsapul iti kapunganna. Ket iti kaunaan a gundaway iti
panagbiag ken panagayatna, naam-ammona ti maysa a dayag a
taga-Catuguing, San Nicolas, Ilocos Norte. Nakapimpintas daytoy a
dayag para ken ni Albino. Nagam-ammoda ken ni Maria Coloma.
Iti kaduogan a pammati ken tradision dagiti Filipino, dagiti
nataengan a mangibagi iti agsumbangir a partido ti mangurnos ti
kasar. Nabayagen a naibaga ni Albino iti tatang ni Maria ken
kabagianna ti natarnaw a tarigagay ken naimpapusoan a panagayatna
iti balasang. Dinawat ni Albino ti pammalubos dagiti nagannakna
nga ikasarna ni Maria.
Iti maysa nga aldaw a panagawd ni Maria a naggapu iti Bangui,
Ilocos Norte, nakigtot laengen idi maammuanna a natulagen ti
kasarda ken ni Albino. Naladawen idi agkedked ti balasang iti
plano dagiti nagannakna. Ta para iti balasang, narigat nga
awatenna ti kinapudno aglalo ket dakkel ti nagbaetan ti tawenda a
sangapulo ket siam ken ni Albino.
Gapu iti napintas ken nabagas a pammagbaga ken pannuporta ti
kabsatna a babai, naallukoy met laeng ti rikna ni Maria a
mangawat iti panagayat ni Albino kenkuana. Ken
gapu ta natulnog nga anak ni Maria, pinampanunotna a naimbag ti
idiaya dagiti nagannakna a makiasawa ken ni Albino para met laeng
iti naranraniag a masakbayanna.
Idi Marso 20, 1953, nagkasar da Albino ken Maria. Nagsubli
met ni Albino iti Hawaii idi Abril 3, 1953.
Ket idi Pebrero 1958, napan dinanon ni Maria ni Albino iti Hawaii.
Nagbalin a namaris ti relasion da Albino ken Maria. Rimmegta ti
ayat ken pammateg iti tunggal maysa. Gapuna a nagbalin met daytoy
a dakkel nga impluensia ken pondasion iti panagdakkel ken itatanor
dagiti annakda a nasirib.
Napagasatan dagit agasawa iti tallo nga annak.
Isu da: Albino Prieto, Jr., inauna ken agtrabaho iti WSP Hawaii.
Nayasawa ken ni Janet Garidan ken dua dagiti annakda. Da Jolyn ken
Albin. Agnaed da Albino Junior iti Waipahu, Oahu.
Maikadua ni Dominga Abe. Agtrabaho iti Kaiser Medical Group ken
nayasawa ken Eric Abe. Dua met a nalungpo nga ubbing a babbai ti
annakda, da Elena ken Emi.
Ni Glen Prieto ti inaudi. Empleado iti Doctors Medical Center iti
San Pablo, California. Nayasawa ken ni Jane Prieto ken dua a
lallaki ti annakda. Da Benjamin ken Samuel.
Managasistir unay nga asawa ken ina ni Maria kadagiti annakda
sakbay a nagtrabaho iti Maui Pine Company idi tawen 1966. Imbubos
ni Maria ti amin a panawenna iti daytoy a pagobraan agingga a
nagretiro iti trabaho kalpasan ti beinte singko a tawen.
Aktibo a miembro da Albino ken Maria iti St. Jopeph Filipino
Catholic Club ken iti Haiimaile Community Association. Para
kadagitoy nga agasawa, importante pay laeng iti edukasion. Gapuna
nga impaayda amin a pannuporta ken pinansial a kasapulan dagiti
annakda tapno magun-odda ti kangatuan nga adal a maipaay ti maysa
a pagadalan. Nagturpos amin a tallo nga annakda iti kolehio.
Ngem daksanggasat ta pimmusay ni Albino idi Mayo 5, 1993.
Kuna dagiti tallo nga annakda, "Simple, naasi ken managayat unay
ni Tatangmi. Manmano nga agunget. Saan a managreklamo ngem kanayon
a sisasagana a tumulong iti amin a pagkasapulan ti siasino man.
Kasunganina, kinadisiplina ti yad-adal ni Ina kadakami. Managangaw
ketdi ni Tatang no kasta a malmaldaykami a sangapamilliaan.
Agpakpakatawa, ngem managpartuat kadagiti bambanag.
Inyaramidannakami iti sinan-karro/kotse nga ay-ayammi. Agaramid
iti furnitures ken balay dagiti tarakenmi. Isu pay ketdin a mismo
ti nagaramid iti extension ti balaymi, ta kunana, isu pay a
pangtangdanna ti agtrabaho. Wen, nainut ken managsalimetmet ni
Tatang. Saan la a dayta, insurona pay kadakami no kasano ti
ag-garden kas iti panagmula, aglammua, ken agani wenno mangburas
iti mula a mani ken patatas. Mismo met la a ni Tatang ti nangisuro
kadakami no kasano ti agluto iti "pinakbet" gapu ta iti dayta a
tiempo, agtartrabaho pay la ni Ina. Kaay-ayo pay ni Tatang iti
mapan agbanniit iti Spreckelsville, Hookipa ken Naska [Kanaha
Beach]. Ket no dadduma, itugotnakami sakamto aguray iti uneg ti
karro bayat nga agbanniit. No dadduma, kakuyogna ni Isabelo
Ordonez, maysa met la a Sakada a mapan agpallailang iti igid ti
baybay. Dimi malipatan iti kinaburay ken kinadungngona kadakami
nga agkakabsat nangruna no ikkannakami idi iti penny nga igatangmi
ti kendi iti Inokuma Store. Sinuroannakam' pay nga agmaneho iti
kapinyaan a kataltalonan ti Haliimaile kalpasan ti trabahona.
Nagaget nga agtrabaho ta ayatna laeng a saankami a maawanan iti
kasapulan, nangruna iti pinansial. Ket pudno unay, nagsakripisio a
nagtrabaho ni Tatang tapno makaadalkami nga agkakabsat iti
kolehio."
"Impagunamgunam unay ni Tatang kadakami ti kinaimportansia ti
edukasion, ti kinadalus a kinatao, ti kinapudno iti amin nga
aramid, ken ti panangtulong iti tunggal maysa. Ket uray pay idin
nakapagretiro iti Maui Pine, agtultuloy pay laeng nga agtrabaho.
Agawat iti lammuaenna a dalusan iti balay dagiti am-ammo ken
gagayyemna. No dadduma, maisurotkami pay nga agkakaka iti sideline
a trabahona," linagip a kuna ni Glen.
"Maysa a pagulidanan nga Ama ni Tatang," innayon ni Albino Junior.
No comments:
Post a Comment